Wzorzec został spisany z książki pt.

„Owczarek niemiecki”

„Mój pies”

Wydawnictwo Akcydensowe

Warszawa 1986 r.

Marian Szymankiewicz

 

Książkę tą otrzymałem w prezencie od mojej kuzynki Beaty Małkowskiej będąc na feriach zimowych w roku 1989.

 

 

Pochodzenie rasy.

 

Psa rasowego stworzył człowiek, kształtując i utrwalając jego cechy potrzebne do wykonywania określonych zadań. Wielką różnorodnością psich ras, a zarazem wyraźną indywidualności każdej z nich tłumaczyć należy różnymi zadaniami, jakie stawiano przed psem w określonych warunkach, przy czym nie bez znaczenia było też środowisko, w którym żył człowiek i pies.

         Poznanie zatem i zrozumienie cech fizycznych i psychicznych psa rasowego możliwe jest tyko tylko przy dokładnej znajomości tych czynników oraz ich kształtowania w czasie, - czyli przy znajomości historii rasy.

         Zasada poznania historii rasy obowiązuje wszystkich hodowców ras zwierząt w ogóle, gdyż oznacza ona, że hodowca nie może tworzyć postępu hodowlanego – jak artysta rzeźbiarz nie może modelować swojego dzieła – nie znając założeń i celu hodowli. Za chwilę, gdy chcemy nauczyć się rozumieć, ocenić i użytkować owczarka niemieckiego musimy poznać, w jakich warunkach i na jakich założeniach powstała ta rasa.

         Ramy tej książki nie pozwalają na bardziej wnikliwe zajęcie się rozwojem ewolucyjnym psa, a w szczególności psa pasterskiego. Omówienie jednak ogólnego zarysu prehistorii owczarka jest nie zbędne ze względu na konieczność ustalenia stosunku pokrewieństwa współczesnego owczarka do gatunku Canis lapus (wilk) i to z powodu istnienia całego szeregu mylnych i w Prost naiwnych wyobrażeń o bliskości tego pokrewieństwa.

         Około 15 miliomów lat temu żyło zwierze zwane Tomarctos, bardzo już zbliżone do psa, potrafiące szybko biegać na sprawnych, przystosowanych do szybkiego biegu nogach. To zwierze właśnie było przodkiem rodziny  Canidae, do której należą wili, szakale, kojoty, psy dzikie i psy domowe.

Istnieją różne teorie co do tego czy pies domowy pochodzi równolegle od wilka – wprost od Tomarktosa, czy też pośrednio od różnych wilków, jego potomków. Przeważa jednak zdanie, że przodkiem psa był wilk a raczej różne podgatunki wilków.

Według teorii opracowanych przez autorów interesującej nas rasy, dalszy rozwój przodków owczarka niemieckiego był by następujący. W okresie geologicznym, zwanym dyluwium (około pół miliona lat p. n.e.) żył w północnej europie mały wilk zwany Canis lapus palli pe, z którego poprzez pośrednie typy między psem dzikim a oswojonym uformował się prymitywny pies domowy Canis familiaris Putiatini. Ten pierwszy pies oswojony żył przed 12 000 lat, a potomkiem jego mógł być pies żyjący w epoce brązu, tj. przed około 4 tys. lat. Opisał go badacz Jeitteles, nazywając   Canis familiaris matris optimae. Szkielety tego psa wykopano w różnych okolicach Europy i Azji.

         Psa z epoki brązu uważa się za przodka hovawarta, psa pasterskiego średnio wiecznej Szwajcarii, Holandii, Francji, Niemiec i Szwecji, bez pośredniego przodka owczarka.

         Obok hovawarta, psa średniego wzrostu, którego zadaniem było pilnowanie stada, hodowano duże psy służące do obrony stada przed wilkami i innymi drapieżnikami. Wywodziły się od innego psa z innej epoki brązu, ale pochodzącego z Azji - Canis familiaris Inostranzewi. Przodkiem tego ostatniego mógł być duży wilk. Schemat podany za Mannem obrazuje rozwój owczarków według jednej z terowi tzw. Niemieckiej.

Wykresie 7str.

Podana wyżej prehistoria owczarka jest jedna z teorii, gdyż w ogóle badań naukowych w tym zakresie nie można uznać za zakończone.

         Pies oswojony zawsze towarzyszył człowiekowi w jego wędrówkach, stąd możliwe są przemieszczenia ich wzajemne wpływy różnych pni rodowych psa. W pierwszym okresie udomowienia psa różnice miedzy nim a wilkiem nie były tak wyraźne i często człowiek stosował w hodowli psa z wilkiem, chcąc uzyskać bardziej pierwotne cechy, jak drapieżność czy odporność na warunki atmosferyczne.

         Wprawdzie pies w okresie wczesnego rozwoju gatunku był bliskim krewnym wilka i pierwotne rasy – przodków owczarka -  krzyżowano z nim, lecz nie można przypisywać współczesnemu owczarkowi jakiego bliższego pochodzenia wilczego.

Proces udomowienia bowiem, trwający dziesiątki tysięcy lat, oddalił od siebie tak dalece gatunki pies – wilk, że wszystkie próby krzyżowania ich obecnie....